Pamamahayag Bilang Pangangailangan

KONTEKSTO Danilo Ara�a Arao

Alam ng Cagayan Valley (Vol. 1, No. 4) 15-21 April 2004, pp. 6, 15

Gusto mo bang magtrabaho sa diyaryo, radyo o telebisyon?

Alam mo na sigurong mula 1986 hanggang 2003, tatlong mamamahayag bawat taon ang pinatay dahil sa paggampan nila ng gawain. Bukod sa banta sa buhay, nariyan din ang iba't ibang uri ng panggigipit na ginagawa ng mga nasa kapangyarihan para supilin ang kalayaan sa pamamahayag gaya ng pagsasara ng mga istasyon.

Problema rin ng mga mamamahayag ang ilang may-ari ng mga pahayagan o istasyong pinagtatrabahuan nila. Asahan mong papatayin ang istorya mo kapag ito ay kontra sa interes ng mga may-ari. At katulad ng ibang industriya, baka maranasan mo rin ang mga problema ng manggagawa tulad ng mababang suweldo at kawalan ng kaseguruhan sa trabaho at benepisyo.

Dapat kang maging maingat sa pagsusulat. Ang mga datos na nakuha mo ay kailangang siguraduhing tama, at lubusan mong naiintindihan ang mga ito. Hindi lang simpleng presentasyon ng mga datos ang kailangan, dahil susuriin mo pa ang mga ito para mailagay sa tamang konteksto. Tandaan mong kailangang malaman ng mga mambabasa kung ano ang implikasyon ng mga pangyayaring ibinabalita mo.

Sa larangan ng pamamahayag, nagsusulat ka para sa malawak na masa, kaya dapat mong piliin lang ang mga salitang naiintindihan nila. Kumbaga sa wikang Ingles, "You write to EXPRESS, not to IMPRESS." Walang lugar ang mabulaklak na pananalita dahil kailangan kang maging direkta sa iyong pagbabalita. Dito nasusukat ang epektibidad ng iyong artikulo.

Pero ang pamamahayag ay hindi lang usapin ng epektibong pagsulat. Mahalaga rin ang mabilisang paggawa ng mga artikulo para umabot sa dedlayn. Kung gagamit uli ng wikang Ingles, "A journalist must not only WRITE WELL, he or she must also WRITE FAST." Walang silbi ang isang balitang mahusay nga ang pagkakasulat pero hindi naman naisama sa isyung ililimbag. Walang saysay na ibalita ang isang pangyayaring panis na. Kaya nga kayod-marino ang isang mamamahayag para masiguradong aabot sa itinakdang dedlayn ang mga sinusulat nila.

Mapapansin mong bilang propesyon, mahirap ang pamamahayag, partikular sa mga taong hirap magsulat. Kailangang may positibo kang aktitud sa pagsusulat para makatagal sa propesyong ito. Naiintindihan mo rin dapat ang pangangailangan ng mabilisan at epektibong pagsulat para makapagtrabaho nang mabuti.

Pero sa panahong ito, higit pa riyan ang inaasahan sa iyo. Kailangang mahusay kang magsuri ng mga pangyayari, at nangangahulugan itong alam mo ang nangyayari sa loob at maging sa labas ng bansa. Ang iyong pagkamulat ay susi sa epektibong pag-uugnay ng iba't ibang pangyayari at pagkakaroon ng perspektiba para malaman ang kasalukuyan at ang maaaring mangyari sa hinaharap. Dito rin naisasakonteksto ang kasalukuyan sa nakaraan.

At dahil sa represyong nangyayari sa midya ngayon, siguraduhin mong hindi ka magiging bahagi ng lumalaking istatistika ng mga pinapatay. Hindi lang simpleng pagkakaroon ng bodyguard o pag-iingat sa iyong paglalakad ang solusyon sa problemang ito.

Kailangan mo ring makiisa sa mga kapwa mo mamamahayag para kondenahin ang nangyayari sa midya at siguraduhing ang mga nasawi mong kasamahan sa propesyon ay mabibigyan ng hustisya. Ang kanilang pagkamatay ay hindi dapat masayang. At tulad ng mga manggagawa sa iba't ibang industriya, ang mga mamamahayag ay kailangang magkaroon ng mahigpit na pagkakaisa para magkaroon ng karampatang sahod at kaseguruhan sa trabaho.

Gusto mo pa bang maging mamamahayag? Sana naman. Sa panahong ito, kailangan ng mga taong handang ipaglaban ang kabutihan ng nakararami. Kailangan ng mga taong may tapang para ipakita ang katotohanan at epektibong ipaliwanag ito.

Kahit mahirap magsulat sa panahong ito, kailangang magpatuloy ang pamamahayag. Ang pagsusulat ay pagtugon sa isang mahigpit na pangangailangan.

Para sa inyong komentaryo, magpunta sa http://www.dannyarao.com